Als je creatief aan de slag wilt met verf en water, kom je al snel uit bij aquarel- of waterverf. Ze lijken veel op elkaar: beide zijn transparant, vloeibaar te gebruiken en geliefd bij creatievelingen. Toch zijn er duidelijke verschillen in gebruik, kwaliteit en resultaat. In dit artikel duiken we in de geschiedenis, het materiaalgebruik en krijg je per soort een leuke DIY-tip.
Geschiedenis
Aquarelverf is al eeuwenoud. De Egyptenaren gebruikten pigmenten gemengd met gom om op papyrus te schilderen. In de Europese kunstgeschiedenis werd aquarel beroemd door kunstenaars als Albrecht Dürer (16e eeuw) en later door Engelse landschapsschilders in de 18e en 19e eeuw. Aquarel was lange tijd een serieuze kunstvorm, geliefd om zijn transparantie en delicate effecten.
Waterverf, vaak bedoeld als kindvriendelijke, goedkopere variant, heeft een minder kunstzinnige reputatie. Het werd vooral ontwikkeld voor educatieve en recreatieve toepassingen. Denk aan de bekende verfcakejes in plastic doosjes, perfect om spelenderwijs met kleur te experimenteren.
Samenstelling
Aquarelverf bestaat uit pure pigmenten, gebonden met Arabische gom. De verf is rijk aan kleur, goed mengbaar en transparant. Hoe meer water je gebruikt, hoe lichter de kleur wordt. Waterverf (ook wel school- of kinderverf genoemd) bevat minder pigment en vaak vulstoffen. Hierdoor zijn de kleuren doffer, minder lichtvast en minder geschikt om in lagen over elkaar te gebruiken.
Kwasten
Aquarelverf: gebruik zachte, natuurlijke of synthetische penselen, zoals een rond penseel van marterhaar of een synthetisch aquarelpenseel. Deze houden veel water vast en geven een vloeiende lijn. Aanraders zijn penseelmaat 6 of 8 voor algemeen gebruik en liner brushes voor fijne details.
Waterverf: hiervoor kun je prima stevigere (synthetische) kwasten gebruiken, zoals platte penselen of hobbykwasten. Omdat waterverf minder gevoelig is voor techniek, is het ook leuk om te experimenteren met sponsjes, rietjes of zelfs je vingers.
Papier
Aquarelverf: gebruik altijd aquarelpapier van minimaal 200 g/m², bij voorkeur 300 g/m² als je met veel lagen of nat-in-nat werkt. Dit papier absorbeert water goed zonder te bobbelen. Je kunt kiezen tussen koudgeperst (met lichte textuur) of heetgeperst (glad) papier, afhankelijk van je stijl.
Waterverf: stevig knutselpapier of dik tekenpapier vanaf 160 g/m² is meestal voldoende. Bij nat gebruik kan het papier gaan bobbelen, dus plak het eventueel vast met schilderstape voor een beter resultaat.
Effecten en kleuren
Aquarelverf: door het hoge pigmentgehalte zijn de kleuren intens, zelfs als ze verdund worden. Je kunt er prachtige laag-op-laag effecten, kleurverlopen en nuances in licht en donker mee maken. De kleuren lijken bijna te gloeien op het papier.
Waterverf: de kleuren zijn vaak matter en fletser. Bij te veel lagen kan menging leiden tot een modderig effect. Toch is waterverf perfect voor speelse illustraties, achtergronden of kinderkunst.
Aan de slag
DIY met aquarelverf: maak je eigen botanische kaartenset
Benodigdheden: aquarelverf, penseel, aquarelpapier (gesneden tot A6), potlood, gum, fineliner.
Teken subtiele blaadjes, bloemen of takjes in potlood. Schilder in laagjes met aquarelverf en omlijn ze met fineliner. Laat drogen en geniet van je mini-kunstwerkje.
DIY met waterverf: maak een regenboog-monoprint
Benodigdheden: waterverf, plastic vel (of ziplock), wit papier, water, penseel.
Verf het plastic met regenboogstrepen van waterverf. Spray er wat water op, druk er een vel papier op en wrijf zachtjes. Trek het vel los en tadaa: een abstracte regenboogprint.
Zowel aquarelverf als waterverf hebben hun eigen charme. Aquarelverf is ideaal voor wie diepgang, controle en verfijning zoekt. Waterverf is speels, toegankelijk en perfect voor los, creatief werk. Welke je kiest, hangt af van je doel en vooral van het plezier dat je erin hebt.