dialoog met seizoenen, elementen en natuurkleuren
Vrouwelijke archetypen fungeren sinds oudsher als symbolische spiegels van menselijke ervaring en ontwikkeling. De auteur Mara Brancscombe (2023) heeft zeven vrouwelijke archetypen beschreven die als transformatieve gidsen dienen in het spirituele en psychologische groeiproces van vrouwen. Deze archetypen: de Meid, Moeder Aarde, de Wijze Vrouw, de Jaagster, de Minnares, de Mystica en de Koningin vormen samen een cyclische kaart van innerlijke ontwikkeling, die nauw verbonden is met natuurlijke ritmes, seizoenen, elementen en kleurensymboliek.
Dit artikel onderzoekt deze zeven archetypen in vier lagen:
a) hun psychologische betekenis, inclusief hun schaduwzijde
b) hun resonantie met de seizoenscyclus
c) klassieke natuurelementen (aarde, water, vuur, lucht, ether)
d) hun visuele en affectieve verankering in de natuurkleuren (Werner’s Nomenclature of Colours,1814)
Door deze lagen samen te brengen ontstaat een interdisciplinaire dialoog tussen psychologie, ecopsychologie, kleurensymboliek en mythologische structuren.
De archetypen
1. De Meid : verkenner van de onderwereld
a) Psychologische kern: onweerstaanbare levenskracht, authenticiteit en creativiteit; schaduw: pleasegedrag, verlies van onschuld, creatieve stagnatie.
b) Seizoen: lente, symbool van ontkieming en vernieuwing.
c) Element: aarde, als grond voor haar scheppende kracht, maar in onbalans een valkuil van angst en blokkades.
d) Kleur (Werner): Verdigris Green, een frisse, jeugdige toon die groei en kwetsbaarheid symboliseert.
2. Moeder Aarde: de formule
a) Psychologische kern: zorg, overvloed, bezielende kracht; schaduw: zelfopoffering, codependentie, uitputting.
b) Seizoen: zomer, het seizoen van volle bloei en vruchtbaarheid.
c) Element: aarde, in haar voedende en dragende aspect.
d) Kleur (Werner): Honey Yellow, warm, royaal en voedend, belichaamt overvloed.
3. De Wijze Vrouw: watergenezer
a) Psychologische kern: emotionele transformatie, intuïtieve genezing; schaduw: emotionele verdringing, isolatie.
b) Seizoen: herfst, het seizoen van inkeer, oogst en loslaten.
c) Element: water, de drager van emotie en transformatie.
d) Kleur (Werner): Berlin Blue, diep en vloeibaar, als spiegel van de ziel.
4. De Jaagster: vuurdynamo
a) Psychologische kern: strijdkracht, doelgerichtheid, vitaliteit; schaduw: vermijding van kwetsbaarheid, egoïsme, uitputting.
b) Seizoen: zomer (hoogtepunt van energie en kracht).
c) Element: vuur, symbool van actie, passie en wilskracht.
d) Kleur (Werner): Scarlet Red, intens, vurig en levenskrachtig.
5. De Minnares: luchtalchemist
a) Psychologische kern: sensualiteit, intimiteit, vertrouwen; schaduw: relationeel drama, angst voor kwetsbaarheid.
b) Seizoen: lente (ontluikende sensualiteit en speelsheid).
c) Element: lucht, symbool van vrijheid, adem en relationaliteit.
d) Kleur (Werner): Rose Red, zacht, intiem en uitnodigend.
6. De Mystica: etherische tijdreizigster
a) Psychologische kern: spirituele autonomie, intuïtieve gaven, contact met hogere dimensies; schaduw: zelfoordeel, spirituele blokkade.
b) Seizoen: winter, het seizoen van stilte, introspectie en spirituele diepte.
c) Element: ether, symbool van het onzichtbare en transcendente.
d) Kleur (Werner): Amethyst Violet, mysterieus, transparant en etherisch.
7. De Koningin: universele gedachtespinster
a) Psychologische kern: leiderschap, visie, volwassenheid; schaduw: perfectionisme, controle, kritiek.
b) Seizoen: herfst/winter, waar wijsheid, rijpheid en verantwoordelijkheid samenkomen.
c) Element: combinatie van aarde en ether, gegrond leiderschap verbonden met het hogere zelf.
d) Kleur (Werner): Royal Purple, waardigheid, kracht en transcendente wijsheid.
Synthese: cyclische resonanties
De zeven archetypen vormen samen een dynamisch web waarin seizoenscycli, elementen en kleuren elkaar wederzijds versterken. Hun psychologische en spirituele transformaties resoneren met natuurlijke ritmes: geboorte (Meid), bloei (Moeder en Jaagster), rijping (Wijze en Minnares), inkeer (Mystica), en integratie (Koningin). De kleuren van Werner bieden hierbij een visueel referentiekader waarin de archetypen niet enkel psychisch of spiritueel beleefd worden, maar ook esthetisch en zintuiglijk. Het palet van groen, geel, blauw, rood en violet schetst een spectrum van vrouwelijke ervaring dat evenveel natuur als cultuur omvat.
Door de zeven archetypen van Mara Brancscombe te verbinden met seizoenen, klassieke elementen en Werners natuurkleuren ontstaat een rijke, cyclische metafoor voor vrouwelijke ontwikkeling. Deze symbolische mapping onthult dat vrouwelijke groei niet lineair, maar circulair en ecologisch verweven is met ritmes van aarde en kosmos. Het wetenschappelijk onderzoeken van deze archetypen opent de weg naar een dieper begrip van de wisselwerking tussen kleurenpsychologie, spiritualiteit en natuur.
Creatieve opdracht: jouw archetype in kleur en seizoen
Benodigdheden: vellen papier (of een schetsboek), kleurpotloden / verf / stiften (met nadruk op groen, geel, blauw, rood, roze, violet en paars) en eventueel tijdschriften en schaar/lijm voor collage
Stap 1: intuïtieve check-in
Schrijf kort een paar zinnen op bij de volgende vragen:
- In welk seizoen voel jij je nu, los van het echte jaargetijde? (lente, zomer, herfst, winter)
- Welk element past nu bij jouw energie? (aarde, water, vuur, lucht, ether)
- Welke kleur trekt je het meest aan vandaag?
Stap 2: kleur en emotie
Pak de kleur die je intuïtief gekozen hebt en maak een cirkel, vorm of vrije beweging op papier. Laat de kleur je stemming, energie en gevoel weerspiegelen.
Stap 3: verbind met het archetype
Lees daarna de beschrijvingen van de zeven archetypen. Kies welk archetype het meest resoneert met:
- Het seizoen dat je opschreef.
- Het element dat bij je gevoel past.
- De kleur die je getekend of gebruikt hebt.
Vaak vallen deze drie al mooi samen. Als ze verschillen, voel dan welk archetype je nu het meeste aanspreekt.
Stap 4: verbeeld je archetype
Maak een kleine tekening of collage die dit archetype verbeeldt. Denk aan symbolen, vormen, woorden of patronen die erbij passen.
Stap 5: reflectie
Beantwoord voor jezelf:
- Wat laat dit archetype me zien over mijn huidige kracht?
- Waar nodigt het me toe uit?
- Welke schaduwkant herken ik misschien ook?
Resultaat: aan het einde van de opdracht heb je een visueel en emotioneel anker van jouw huidige archetype, inclusief inzicht in je kracht en schaduw.